Zuil van Lely, Stadhuisplein, Lelystad.

Lelystad: al in de jaren zestig bleek het modernistische model van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren (1897-1988) dat ten grondslag ligt aan het ontstaan van de nieuwe stad in de nieuwe polder onrealistisch te zijn. Het utopische plan om een dynamische, moderne stad uit het niets te laten verrijzen ging aan kil pragmatisme ten onder. Veertig jaar later bleek een ingrijpend revitaliseringsplan nodig om de stad sociaal-economische te redden en een nieuwe toekomst te bieden. Masterplan Stadshart Lelystad, het revitaliseringsplan dat West 8 landscape architects & urban planners ontwikkelde, werd welbeschouwd de genadeklap voor het falende modernistische ideaal, Lelystad moest zich schikken in de onvermijdelijke postmoderniteit van de samenleving. De Zuil van Lely proclameert dat moment. De intentie was het standbeeld van ingenieur Cornelis Lely (1854-1929), het brein achter de IJssel­meerpolders en naamgever van de stad, eveneens te revitaliseren. Het bronzen standbeeld van Lely dat sinds 1984 elders in Lelystad stond werd op een 32 meter hoge classicistische zuil geplaatst - het modernistische erfgoed doelbewust omver gegooid en opnieuw geassembleerd. Professor Piet Esser (1914-2004) die het beeld van Lely had gemaakt eiste dat zijn beeld weer van de zuil zou worden verwijderd. Meer dan 200 oproepen van bewoners om hem op andere gedachten te brengen mochten niet baten. Anticiperend op dit mogelijke scenario waren eerder ook de rechten verkregen om een tweede gietsel te maken van het monument van Lely op de Afsluitdijk dat Mari Andriessen (1897-1979) in 1954 had gemaakt. Deze Lely werd in 2004 op de Zuil van Lely geplaatst. Een iconoclastische samenvoeging van stedelijke elementen die elkaar in ideologisch opzicht uitsluiten markeert nu het stadscentrum van Lelystad als in een metropool. Anders dan zijn beroemde pendanten in Rome, Londen of Parijs is Zuil van Lely gebouwd van basaltstenen, waarmee de dijken de polder drooglegden en Lelystad beschermen tegen de zee. Johannes van Houwelingen (1914-1977) was een van de steenzetters die zijn hele leven bouwde aan de dijken van Lely, waaronder de Afsluitdijk. De zuil die Lely op grote hoogte tilt is aan hen opgedragen.