a posteriori
a posteriori
2016
Museum de Fundatie, Kasteel Het Nijenhuis
Zwolle

a posteriori 2016

Hans van Houwelingen – a posteriori
Museum de Fundatie / Kasteel het Nijenhuis
 


“Voor de troepen uit marcherend trekt de kunst een altijd vochtig spoor van moralisme achter zich aan.”

 


In het historisch rijke decor van Kasteel het Nijenhuis met zijn collectie door Dirk Hannema (1896-1984) verzamelde kunstwerken gaat de tentoonstelling a posteriori in op de frictie tussen actuele en historische condities die het denken over kunst beïnvloeden. Op de uitnodiging een tentoonstelling te maken over de Hannema collectie reageerde Van Houwelingen: “Dirk Hannema is de meest opmerkelijke museumdirecteur uit de Nederlandse kunstgeschiedenis vanwege zijn uitstekende maar ook controversiële verzameling, waaronder meerdere foutieve en dubieuze toeschrijvingen aan beroemde meesters, zijn alom voor onfeilbaar gehouden artistieke oog en absolute gezag over de kunstmarkt, alsook zijn functie in de oorlogsjaren als NSB-Gemachtigde voor het Museumwezen.” Van Houwelingen toont een serie kunstwerken die op zichzelf staan of kritisch reageren op de bestaande collectie, kunstwerken van eigen hand of waarin sprake is van toegeschreven auteurschap en eigendom. Door bepaalde werken aan Dirk Hannema toe te schrijven instigeert Van Houwelingen een morele controverse waar hij opzettelijk zelf in verwikkeld raakt.Hij vermijdt bewust de neutraliteit en comfortzone van een documentaire benadering. “Ik vind de incorrectheid waarmee ik betrokken raak in deze morele tombola aantrekkelijker dan zelf buiten schot te blijven.” Deze kunstwerken en hun kunsthistorische of curatoriale implicaties herschikken de blik op de collectie in een intrigerend samenstel van tijdslijnen en historische misvattingen. 
                   

 

Van Houwelingen artistieke ingreep resulteert in een soort driedimensionale opstelling van uiteenlopende kunstwerken, hun politieke of esthetische omstandigheden en hun daarmee verschuivende gehistoriseerde morele conditie. De kunstenaar presenteert een spel waarin 'historische waarheid' samenspant met leugen en verzinsel, ontmaskering metmedeplichtigheid, kunstzinnig onderzoek met artistieke vrijheid. Hij voegt nieuwe geschiedenissen toe om een toch al beladenkwestie van erfgoed – in plaats van te vereenvoudigen te compliceren en te overbelasten. Speculaties verstoren en besmetten en ontbloten de vertrouwde gang van zake. 

 

A posteriori is een hybride van onderzoek en fictie, waarde en oordeel, tijd en politiek, marmer, rijst en goud – componenten in een verbeelding van de positieve en negatieve aspecten van de kunst, over wat kunst representeert en permitteert, over de ruimtes die dat opent voor zowel de verbeelding als de macht.

 

Lees hier de volledige tentoonstellingstekst door Mihnea Mircan